- Het PoeriemVrouwtje viert vastend feest
- Jom kippoer - wat het weten waard is
- Ik zag twee schollen
- Wie is Jood? Wie is nietJood? Twee takenpakketten

Een lieve brief

Dag lieve kinderen!

Daar ben ik weer. Blij en opgewonden. Want het is bijna Jom Kippoer. Heerlijk, wéér een jomtov! Wéér een feest!

Je vraagt je af hoe een vastendag tegelijkertijd een feestdag kan zijn? Ik zal het jullie uitleggen:

Kijk, als je een keer ondeugend bent geweest, stout ongehoorzaam. Als je niet naar papa of mama hebt geluisterd. Dan zijn zij best boos op jou. En verdrietig. Misschien zelf wel teleurgesteld. Teleurgesteld in het kind dat zij met liefde verzorgen en opvoeden.

Dan krijg je berouw. Je hebt er spijt van. En je ouders vergeven je alles. Zij zijn niet boos meer. Alles is weer fijn. Je voelt je opgelucht. Blij en gelukkig.

Zo is het ook met Jom Kippoer. Wij hebben een heleboel dingen gezegd en gedaan die wij niet hadden mogen zeggen en doen. En dingen die wij juist wel hadden moeten zeggen en doen, hebben wij niet gezegd en gedaan.
Jammer. Heel jammer. Niets aan te doen.

Niets aan te doen!?
Vergis je niet, lieve kinderen. Er is best wat aan te doen:

Gezondigd tegen G.d?
Op Jom Kippoer kunnen wij vergiffenis krijgen voor verkeerde dingen die wij hebben gedaan. Wij hebben er spijt van en nemen ons voor het niet opnieuw te doen.

Gezondigd tegen de medemens?
Wanneer wij iemand anders iets hebben aangedaan, bijvoorbeeld roddelen, beledigen, bedriegen, een klap gegeven enz., enz., dan is het niet voldoende wanneer wij G.d om verzoening smeken. Wij vragen dan eerst die ander om vergiffenis.

Je kunt dat rechtstreeks doen, bij voorbeeld door aan het kind aan wie jij die klap gaf, te vragen om jou te vergeven. Soms is het moeilijk om dat rechtstreeks te doen. Dan kan je vergiffenis vragen via iemand anders, via een tussenpersoon.

De dag vóór Jom Kippoer is daarvoor het meest geschikte moment.
En zoals het voor de ene partij een mitswa = een goede daad is om vergiffenis te vragen, zo is het voor de andere partij een mitswa om vergiffenis te schenken!

Lieve, allerliefste kinderen,
Laat ik het kort samenvatten: als wij elkaar vergeven, vergeeft G.d ons! En daarom is Jom Kippoer een feestdag. Voor mij, voor jullie, voor iedereen. Dus: ‘Goed Jomtov!’

Jullie PoeriemVrouwtje

Jom Kippoer is een jomtov, een feestdag. De naam is immers niet voor niets ‘Dag van Verzoening en Vergiffenis’

aan het einde van de middag vóór Jom Kippoer eten wij een sfeervolle laatste maaltijd, met licht verteerbare spijzen

Jom Kippoer is een vastendag. Van de ene avond tot de andere avond eten en drinken wij niets. Pas de volgende avond na ‘nacht’, als het helemaal donker is geworden, mogen wij weer eten en drinken

ter ere van Jom Kippoer – ‘ondanks’ het vasten is deze dag immers een jomtov omdat wij vergiffenis kunnen krijgen! – doen wij schone en nette kleren aan

gedurende Jom Kippoer lopen wij niet op leren schoenen, of schoenen waarin leer is verwerkt

op Jom Kippoer wassen wij ons niet. Alleen de vingers worden gewassen en de oogleden

alle werkzaamheden en handelingen die wij op sjabbat niet mogen verrichten, zijn ook op Jom Kippoer verboden.

net als de andere feestdagen steken de vrouwen (en de meisjes) kaarsen aan
de twee berachot:

voordat wij naar sjoel gaan, worden de kinderen door vader en/of moeder gebensjt = gezegend.

G.d schiep de wereld, bijna 6000 jaar geleden. Met alles wat er in de wereld is heeft G.d een bedoeling. Anders had G.d het niet geschapen. Dat geldt voor de grond en het water. Dat geldt voor de bomen en de planten. Het geldt voor alle soorten dieren. En het geldt voor de mens. Voor íéder mens.

Speciaal op Rosj Hasjana, de dag die vooral herinnert aan de schepping van de mens – van ons dus ook – en op Jom Kippoer= Dag van Bezinning, stellen wij de vraag: “met welke bedoeling heeft G.d de mens geschapen?”

G.d geeft Zelf antwoord op deze vraag. Logisch, want alleen G.d kan deze vraag beantwoorden. In de Tora, het eerste deel van de Bijbel, zegt G.d dat er twee takenpakketten zijn. Twee opdrachten. Er is een opdracht voor Joodse mensen en er is een opdracht voor nietJoodse mensen. De Joodse opdracht is het leven volgens de regels van de Tora. De nietJoodse opdracht wordt omschreven in de Noachidische wetten. Dat zijn de wetten die G.d aan Noach gaf. (We zouden dan ook eigenlijk beter van Noachiden kunnen spreken dan van nietJoden!)

Iemand die wil weten wat zijn opdracht in het leven is – en hij/zij móét dat weten want daar leef je voor! – moet dus eerst gaan uitzoeken of hij een Jood is of een nietJood. Dat is niet zo moeilijk. Hij kijkt gewoon naar zijn moeder. Is zij Joods, dan is hij ook Joods. En is zij nietJoods, dan is hij ook nietJoods.

Zo kan iedereen goed weten wat zijn/haar opdracht hier op aarde is:
- Joods, met de Joodse opdracht = de Tora
- nietJoods, met de nietJoodse opdracht = de Zeven Wetten van Noach

Een Joodse of nietJoodse man die gaat trouwen, moet bij het kiezen van een vrouw heel goed van tevoren (!) rekening houden met het volgende: is het een Joodse vrouw met wie hij trouwt, dan zijn zijn kinderen straks Joods. Als de vrouw waarmee hij gaat trouwen een nietJoodse vrouw is, dan zijn zijn kinderen straks nietJoods.

Als een nietJood méér wil doen dan zijn nietJoodse opdracht (nodig is dat niet!), dan kan dat. Maar dan moet hij eerst Joods worden. Daar zijn speciale regels voor (ĝiejoer).

Als alle mensen zich aan hun opdracht hielden – de Joodse mensen aan de Joodse opdracht en de nietJoodse mensen aan de nietJoodse opdracht – zou de wereld er heel wat beter uitzien.

Rosj Hasjana is, zoals al gezegd, het feest dat herinnert aan de Schepping van de wereld en van de mens. Rosj Hasjana en Jom Kippoer zijn daarom dagen waarop het goed is om ons te bezinnen en over onze opdracht in het leven na te denken. Allemaal! Iedereen!

Het is goed wanneer Joodse en nietJoodse mensen elkaar op een prettige manier aan hun plichten en wetten herinneren uit verantwoordelijkheid voor elkaar