Misjpatim 5770 - Refua / Genezing

De tora leert ons deze week dat het een gebod is om genezing te zoeken bij een dokter.
Er staat in de tora in hoofdstuk 21:
יט אִם-יָקוּם וְהִתְהַלֵּךְ בַּחוּץ, עַל- מִשְׁעַנְתּוֹ-- וְנִקָּה הַמַּכֶּה:  רַק שִׁבְתּוֹ יִתֵּן, וְרַפֹּא יְרַפֵּא. 

Onze geleerden leren uit deze pasoek dat een dokter “toestemming” heeft om iemand te genezen.

De baal hatoeriem merkt het volgende op:
כו וַיֹּאמֶר אִם-שָׁמוֹעַ תִּשְׁמַע לְקוֹל ה' אֱלֹ-ה-ֶיךָ, וְהַיָּשָׁר בְּעֵינָיו תַּעֲשֶׂה, וְהַאֲזַנְתָּ לְמִצְו ‍ ֹתָיו, וְשָׁמַרְתָּ כָּל-חֻקָּיו--כָּל-הַמַּחֲלָה אֲשֶׁר-שַׂמְתִּי בְמִצְרַיִם, לֹא-אָשִׂים עָלֶיךָ, כִּי אֲנִי ה' רֹפְאֶךָ. 

In de pasoek in Misjpatim staat het met een harde klank met een PEE. Maar in Beshalach staat het met een zachte klank met een fee. Wat is het verschil?

Als hasjem geneest dat is het zacht maar met een dokter doet het vaak pijn.

Reb Shimon Schwab merkt mbt de gezondheid van het lichaam het volgende op:
כָּל עַצְמֹתַי תֹּאמַרְנָה, ה, מִי כָמוֹךָ. מַצִּיל עָנִי מֵחָזָק מִמֶּנּוּ. וְעָנִי וְאֶבְיוֹן מִגֹּזְלוֹ.

(al mijn botten zeggen hasjem wie is er zoals u u die redt een arme van iemand die sterker is dan hem en een arme en behoefte van iemand die hem besteelt.)

Wat is de band tussen het eerste deel; en het tweede deel van deze zin vraagt hij?

Waarop hij antwoordt dat de mens in zich een ingenieus systeem heeft dat er voor zorgt dat de juiste voeding in de juiste hoeveelheid op de juiste plek komt.

Grote en klein botten en ledematen hebben hetzelfde nodig zoals bijvoorbeeld calcium.

Maar , zo zegt hij er zijn delen in het lichaam die meer eisen toch zorgt hasjem ervoor dat de arme behoeftige en kleine delen in het lichaam toch krijgen wat ze moeten hebben. Dat doet hasjem ook als er soms delen zijn in het lichaam die ontregeld zijn en meer opeisen dan hen eigenlijk toekomt. Ook dan zorgt hasjem dat er wordt gezorgd voor dit lichaamsdeel en dat er niet meer gaat naar het andere deel dat hem ahw besteelt.

Laten we hopen dat hasjem ons zelf geneest en dat we zo min mogelijk naar een dokter hoeven te gaan.

We leren een heleboel uit de manier waarop hasjem met de gezondheid van mensen om gaat uit het volgende citaat in de gemara in avoda zara.

Soncino Sanhedrin 55a [An Israelite named] Zunin said to R. Akiba: 'We both know in our heart that there is no reality in an idol; nevertheless we see men enter [the shrine] crippled and come out cured. What is the reason?' He replied, 'I will give you a parable: To what is the matter like? To a trustworthy man in a city, and all his townsmen used to deposit [their money] in his charge without witnesses. One man, however, came and deposited [his money] in his charge with witnesses; but on one occasion he forgot and made his deposit without witnesses. The wife [of the trustworthy man] said to [her husband], "Come, let us deny it." He answered her, "Because this fool acted in an unworthy manner, shall I destroy my reputation for trustworthiness!" It is similar with afflictions. At the time they are sent upon a man the oath is imposed upon them, "You shall not come upon him except on such and such a day, nor depart from him except on such and such a day, and at such an hour, and through the medium of so and so, and through such and such a remedy." When the time arrives for them to depart, the man chanced to go to an idolatrous shrine. The afflictions plead, "It is right that we should not leave him and depart; but because this fool acts in an unworthy way shall we break our oath!"' This is similar to what R. Johanan said: What means that which is written, And sore and faithful sicknesses? - 'Sore' in their mission and 'faithful' to their oath.

Wij denken dus soms dat een dokter iets heeft gedaan of een bepaalde medicijn maar in feite komt het door hasjem zelf.

Er is nog een andere gemara in masechet shabbat 12a.
Our Rabbis taught: If one enters [a house] to visit a sick person [on the Sabbath], he should say, 'It is the Sabbath, when one must not cry out, and recovery will soon come.'

De ben ish chai geeft een boeiene pshat op die gemore. De pesaht is erg diep. We kunnen dit misschien als volgt proberen te begrijpen.

De posoek die we bovenaan al brachten staat direct na de sjiras hajam:

כו וַיֹּאמֶר אִם-שָׁמוֹעַ תִּשְׁמַע לְקוֹל ה' אֱלֹ-ה-ֶיךָ, וְהַיָּשָׁר בְּעֵינָיו תַּעֲשֶׂה, וְהַאֲזַנְתָּ לְמִצְו‍ֹתָיו, וְשָׁמַרְתָּ כָּל-חֻקָּיו--כָּל-הַמַּחֲלָה אֲשֶׁר-שַׂמְתִּי בְמִצְרַיִם, לֹא-אָשִׂים עָלֶיךָ, כִּי אֲנִי ה' רֹפְאֶךָ. 

In relatie tot de sjiras hajam staat: in rasji dat hasjem zei dat de benei jisrioel niet meer moesten davenen, de emoena in hasjem zou genoeg zijn om de zee te splitsen.

Waarom de sjiras hajam komt van zo een hoge plek bij hasjem dat daar tefilla niet genoeg voor is , de mens die komt vande kisei hakavod kan daar het beste komen met zijn emoeno.

We zien ook in de malbim in parsjas besjalach dat op sjabbes het man vooor de volgende week werd voorbereid in een hele hoge sfeer en dat het daarna in de rest vande week naar lager sferen kwam.

Refoe wordt geintroduceerd na de sjiras hajam. Refoea is een reflectie van de openbaring van hashem bij de doortocht door de zee. Refoea komt dus ook van een hele hoge plek. Tijdens de week als we in totaliteit op een gewoon niveau zijn moeten we ook dawenen voor refoea , op sjabbes als we op een hoger niveau zijn , komt de refoea ook van een hoger niveau. Daarom davenen we op shabbes niet en nemen aan dat hasjem de refoea van zelf stuurt.

וְרַפֹּא יְרַפֵּא . 

Waarom dubbel, om ons er op te wijzen dat de dokter geneest en dat wij moeten dawenen. Maar ook om ons te leren dat zoals we hiervoor al zagen dat hasjem bnbepaalt wanneer iemand geneest, zo bepaalt hasjem ook welke dokter geneewst zo zien we dat de ene dokter succes heeft maar de andere niet. We mogen dan ook nooit opgeven en zeggen dit gaat niet lukken.

Het is hasjem die bepaalt wanneer en hoe de genezing komt en met welke dokter.

Zie ook taam vedaas parsjas misjpotim

Wat ook interessant is, is dat sjechiena dezelfde gematria heeft als rofee chinom.

Nog twee maasim:
Mishpacha 19 shvat 5770

Het tweede verhaal